Floating hospital

Het is zo interessant om de patiënten met zulke verschillende aandoeningen te zien, de aangeboren afwijkingen, de grote tumoren, de brandwonden, enzovoort. Van jong tot oud, ze zijn door de screeningsfase gekomen, opgenomen op het schip en ronden hun herstelperiode vaak af in rehab of het Hope Center voor ze naar huis mogen. De verlegen, angstige, minder valide of verstoten patiënten die veranderen in lachende en uitbundige mensen. Een hele unieke ervaring en niet alleen voor hen levensveranderend, maar ook voor mij. What a blessing Mercy Ships is, to so many lives in so many different ways! 

Om jullie weer een idee te geven waar ik hier in Guinee werk zal ik jullie een kleine 'rondleiding' geven van het ziekenhuis. De Africa Mercy was voorheen een ferryschip in Denemarken. 

De naam 'Dronning Ingrid' was de originele naam van het schip, voordat het werd aangekocht door Mercy Ships en werd omgebouwd tot ziekenhuisschip. Het schip heeft acht verdiepingen, het ziekenhuis bevindt zich op deck 3, waar voorheen twee treinen stonden die werden vervoerd. Er is een extra deck (deck 4) gebouwd, waar veel cabins zich bevinden. De hele medische afdeling op deck 3 bestaat uit vijf operatiekamers, een verkoever, laboratorium, röntgenfaciliteiten, apotheek, vijf verpleegafdelingen met in totaal 80 bedden, crew clinic en kantoorruimtes. 

Een patiënt komt met zijn operatiekaartje naar het schip… en dan? Op de afgesproken datum meldt de patiënt zich bij de ingang van de haven waar de Africa Mercy ligt en gaat hij of zij eerst naar Admissions. Daar worden verdere opnamegegevens verzameld door een verpleegkundige (anamnese, controle van de vitale functies) en uiteindelijk wordt de patiënt begeleid naar een van de verpleegafdelingen aan boord. Kinderen onder de 18 jaar komen onder begeleiding van een van de ouders, familieleden of verzorgers. Aangezien de ziekenhuisbedden op steunen staan en er voldoende ruimte is ónder het ziekenhuisbed van het patiëntje, slaapt een van de caregivers daar op een matras! Een soort 'stapelbed'. 

Er wordt bij de patiënt bloed afgenomen, dat wordt onderzocht in het laboratorium op het schip. Wanneer nodig kunnen er ook röntgenfoto's of een CT-scan gemaakt worden. Voor de operatie zal er een goed beeld moeten zijn of de patiënt fit genoeg is om de ingreep te kunnen ondergaan. Soms is het zo dat jonge kinderen in zo'n slechte voedingstoestand komen, dat ze eerst op een voedingsprogramma moeten voordat de operatie kan worden gedaan. Op de opnamedag komt ook de chirurg die de operatie zal uitvoeren. Deze onderzoekt de patiënt nogmaals om in detail te kunnen bespreken hoe de operatie zal worden uitgevoerd. Hier is ook overleg mogelijk met andere medisch specialisten van het team. Dit is belangrijk omdat de screening aanvankelijk door een andere medisch specialist kan zijn gedaan. 

De dag erna wordt de operatie uitgevoerd. Er zijn verschillende operatiekamers aan boord die ingericht zijn voor de diverse specialismen. Na de operatie gaat de patiënt allereerst naar de recovery. Als er een grote ingreep is uitgevoerd waarbij de patiënt nabeademd moet worden of er intensieve zorg nodig is, is er de mogelijkheid dat de patiënt naar de Intensive Care wordt verplaatst. De patiënt blijft net zo lang op de verpleegafdeling tot een goede genezing is bereikt en er geen intensieve zorg meer nodig is. Na ontslag kan verdere zorg worden gegeven in het HOPE-center (Hospital Outpatiënt Extension) aan land. Wondcontrole kan poliklinisch worden gedaan in een van de tenten op het dock bij het schip, waar ook de mogelijkheid is van een langdurig traject van fysiotherapie. 

Afgelopen tijd heb ik bij het specialisme MaxilloFaciale/plastische chirurgie gewerkt. De 2 interessantste aandoeningen zelf vind ik NOMA en de aangezichtstumoren. 

• NOMA

Noma is een orofaciaal gangreen dat kan ontstaan bij ondervoede en zieke verzwakte kinderen. De aandoening kwam in vroegere eeuwen veel in Nederland voor. In de delen van de wereld waar nog veel extreme armoede bestaat, komt noma tot op de dag van vandaag veel voor. Het wordt ook wel de 'face of poverty genoemd, vanwege de vele factoren die verbonden zijn met armoede, zoals chronische ondervoeding, slechte mondhygiëne, een slechte milieu en blootstelling aan virale en bacteriële infecties en kinderziektes zoals Mazelen. De sterfte is hoog: zonder behandeling met een antibioticum als Penicilline (en dat is bijna altijd het geval) overlijdt circa 90% van de patiënten binnen een week tot een maand. De patiënten die de aandoening overleven, hebben doorgaans ernstige misvormingen van het gelaat. Naar schatting van de WHO overlijden jaarlijks circa 110.000 kinderen als gevolg van dit snel om zich heen grijpende gelaatsgangreen. Het is de harde realiteit, en als we terugkijken naar huis waar het gezondheidszorgsysteem zo goed is en we ons zoveel kunnen veroorloven, dan zijn we beyond blessed! 

Zo heb ik patiënten gezien die een gedeelte van hun neus verloren zijn tot patiënten waarvan een groot gedeelte van het gezicht is 'weggevreten'. Geen wang meer, geen jukbeenderen, geen neus en geen lippen. Patienten waarbij je zo in de mond kijkt, die geen gehemelte hebben en leven met open neusbijholtes. Per patiënt wordt door de specialisten nauwkeurig gekeken hoe we ze kunnen helpen en welke operatie het beste resultaat geeft. Het is moeilijk technieken uit te leggen, maar de specialisten hebben enorm veel deskundigheid in huis na zoveel 'Afrika' ervaring. Zo worden nieuwe neuzen gecreëerd door hemiscalp rotation flaps (die ze hier de Africa flap noemen), nieuwe lippen door Abbe of Estlander flaps, pedicle rotation flaps of gevasculariseerde vrijlappen en wangen door huidtransplantaties. Ik snap zeker dat jullie na deze technische termen misschien nog geen idee hebben hoe dit werkt (jullie kunnen mijn verduidelijkende handgebaren natuurlijk niet zien ;)), maar geloof me het is fantastisch werk! 

• Aangezichts tumoren: Ameloblastoom & Fibrous dysplasia

Ameloblastoom is een zeldzame, benigne tumor die zich meestal in de kaak ontwikkelt en ontstaat vanuit de cellen die de emaille vormen wat je tanden beschermt. Fibrous dysplasia (FD) is een zeldzame niet kwaadaardige botaandoening waarbij fibro-osseous, littekenachtig, weefsel ontstaat en het normale bot en merg vervangt. Dit onregelmatige weefsel kan het aangetaste bot verzwakken en veroorzaken dat het vervormt of breekt. Er is helaas geen remedie voor de aandoening, het is een genetische afwijking. 

De patiënten hier in Guinee komen bij ons met een enorme afwijking aan hun aangezicht. Deze mensen hebben geen toegang tot zorg, dus de aandoeningen die zij hebben worden niet tijdig erkend en worden gigantisch. Om een luchtweg veilig te stellen wordt door de anesthesist vaak gekozen voor een AFOI, Awake Fiberoptic Intubation. Tijdens de operatie wordt de aangedane onder- of bovenkaak verwijderd. Om een kaak te reconstrueren wordt vaak gekozen voor een gevasculariseerde graft vanuit de fibula of een avasculaire graft van ribben of bekken (Iliac crest). Ik blijf het fascinerend vinden dat deze mogelijkheden bestaan en hoe mooi de resultaten zijn. Zelfs hier is het gemakkelijk om zo betrokken te zijn en op te gaan in ons werk dat je vergeet te zien wat er echt om ons heen gebeurt. 

Ondanks de drukke dagen is het een goede herinnering voor mij om te blijven kijken en verhalen van patiënten te leren kennen, ook al is het maar een klein gedeelte. Het leven van de mensen hier is zo anders dan het onze, maar tegelijkertijd ook zo vergelijkbaar. We hebben allemaal ons eigen verhaal, onze gevoelens en gedachten en we willen allemaal geaccepteerd worden in onze samenleving. En dat is een van de beste dingen die we voor hen kunnen doen, ze opnieuw geaccepteerd laten voelen. Je hoeft geen lokale taal als Fula, Susu, Malinké, Kisse of wat dan ook te spreken, zo vaak betekent een simpele aanraking, een glimlach zoveel meer. We hebben patiënten gehad die hun tumoren verdoezelen, hun brandplekken, maar na een paar dagen doen velen dit niet meer, omdat ze beseffen dat iedereen zich hier veilig kan en mag voelen en dat er niet minder van ze gehouden wordt dan van gezonde mensen. Het is moeilijk om in woorden te beschrijven, maar niet alleen biedt Mercy Ships zo'n enorme fysieke genezing, het gaat verder, mentaal en emotioneel!